Adıyaman Tarihi Adıyaman Resimleri
ADIYAMAN'IN TARİHİ YERLERİ
Nemrut Dağı: Adiyaman'in 95 Km. Kahta'nin 60 Km. kuzeydogusunda Güneydogu Toros siradaglari üzerinde Firat Nehri geçitlerine ve ovalarina hakim bir tepede KOMMAGENE Krali 1.Antiochos'a ait bir tümlüs ates sunagi ve tanri heykelleri yer alir. Tümülüs ana kaya üzerine kesme, kirma, kalkar ve çakil taslarinin yigilmasiyla olusturulmustur. Önceleri yüksekligi 75.m.olan tümlüs Amerikali arkeolog T.Coell tarafindan açilmak istenirken yaklasik 500 m.ye düsmüstür. Dagin tümlüsle birlikte deniz seviyesinden yüksekligi 2.150 m.dir. Tümlüsün dogu, bati ve kuzey taraflarinda ana kaya düzlestirilerek teraslar olusturulmustur. Dogu ve bati teraslarinda Greko-Pers üslubunda dev heykel kabartmalar yapilmistir. Tümülüs ve kutsal alanlar M.Ö. 1.Y.Y.'a tarihlenir.
Batı Terası : Yine Dogu terastaki gibi tahtlarinda oturan dev tanri heykelleri ile bunlarin yaninda Antiochos 1.in tanrilarla tokalasmasini gösteren Dexiosis ( Sag elle yapilan selamlasma hareketi ) kabartmalar yer almaktadir. 2.000 yilindan beri ayakta kalan bu tanri heykelleri Bati terasta Dogudaki gibi ayakta kalmak özelligini koruyamamistir.
Kuzey Terası : Burasi Bati Dogu Teraslarini birbirine baglayan 180 m. Uzunlugunda bir tören yoludur. Ayrica burada 80 m. uzunlugunda tamamlanmis stel kaideleri bulunur. Nemrut Dagina çikis için en uygun mevsim 15 Mayis-15 Ekim tarihleri arasindadir. Nemrut Daginda günesin dogusu ve batisi hayranlikla izlenmektedir. Seyredenler üzerinde bu olay derin etkiler birakmaktadir. Bu manzarayi yasamak isteyenler Nemrut Dagina erken gelip, geceyi orada geçirmek durumundadirlar.
Eski Kale (Kahta veya Nymphaiso Arsemia'si): Adiyaman'a 60 Km.uzaklikta olup Kahta Çayinin dogusundadir. Güneyindeki tören yolunda Mithras'in kabartma heykeli, ayni platformu üzerinde Antiochos-Herakles tokalasma steli ve bunun önünde Anadolu'nun bilinen en büyük (Antiochos tarafindan yazdirilmis)Gerçek Kitabesi vardir. Kitabenin bulundugu yerde baslayan tünel 158 m. derine iner ve bu dini amaçla yönelik olarak yapilmistir. Buna benzer bir baska tünel de mabedin kuzey tarafindadir. Bu tünelin derinligi ise asagi yukari 10 m.dir. Yukarida bir tepe üzerindeki platformda Mithridates, Callinichos'un mezari, tapinagi ve sarayi yer almaktadir. Yapilan saray kazilarinda çok sayida heykel parçasi, Anthidehes ve bir kraliçe basi bulunmustur. Kitabesine göre burasi Antiochosun atalarindan Arsames tarafindan kuruldugu, babasi Tithridates Callilnlichos tarafindan Hierothesion (kutsal son istirahat yeri)olarak seçildigi ve Mommagene Kralligi'nin yazlik Baskenti olarak kullanildigi ögrenilmistir.
Eski Kahta 'da Yeni Kale : Adiyaman'a 60 Km. uzakliktaki Kocahisar Köyü yakinlarindadir. Kalede ortaçag etkileri görülmekle birlikte önceki dönemlerde de iskan edilmistir. Mevcut kale Memluklular döneminden kalmadir. Kale içinde su depolari, hamam, cami, dükkan kalintilari vardir.
Cendere (ROMA) Köprüsü: Adiyaman'a 55 Km. uzaklikta ve Karakus Tepesi'nin kuzeydogusundadir. Kahta Çayinin çok daraldigi kesimde iki ana kaya üzerine 92 iri kesme tastan yapilmis olup, bir büyük kemer ve dogu tarafindaki küçük tas kemerden olusur. Üzerindeki kitabelerden Septimius Severius zamaninda (M.S.192-211) Samsat'ta karargah kuran 16.lejyon tarafindan yaptirildigi, Korirt baslikli sütunlarin Imparator Septimius, karisi Julia Donna, ogullari Carakalla ve Geta'ya adandigi, daha sonra Carakalla Imparator olunca Geta adina diktirilen sutünun yakildigi bilinmektedir.
Karakuş Tepesi : Adiyaman'in 49.Km.dogusunda Kahta Çayi'nin açtigi genis dere yataginin batisindaki tepe üzerine kirma taslar ve çakillarin yigilmasiyla olusturulmus 21 m.yükseklikteki bir tümülüs mezaridir. Tümülüsün güney ve batisinda 4 adet 9'ar metre yüksekligindedir. Düzeninde, tamburlardan olusan sütunlar bulunmaktadir. Sütunlar üzerinde boga, aslan ve kartal heykelleri ve bir de tokalasma sahnesinin bulundugu kabartma vardir.
Dogudaki sütun basligi altlinda yer alan kitabede Kommagene Kralligi hanedanindan üç kadinin mezari oldugu yazilidir. M.Ö. 1.yy sonlarina tarihlenmektedir.
Derik Kalesi : Cendere Köprüsü'nün 10.Km.kadar kuzeyinde yukari Koçgün Köyü sinirlari içinde yer alir. Iki hereon ve Dor düzeninde yapilmis büyük bir tapinak yer almakta olup, bölgenin kutsal sehridir.
Gerger Kalesi : Adiyaman'a 117 Km. Kahta Ilçesine 85 Km. uzaklikta bulunan Gerger Ilçesi'nin Oymakli Köyü'nde dir. Kale sarp bir kayalikta olup,saglam sur davarlariyla çevrilidir. Tarihi Geç Hitit Beylikleri dönemine dayanir. M.Ö.II.yy'da burasi Firat Arsemia'si olarak adlandirilmis ve sarp kaya üzerinde Mitridates Callinichos'un babasi Samos'un (M.Ö.140-100) dev ölçülerdeki bir kabartmasi yer alir. Islam döneminde de kullanilan kale içerisinde cami, dükkanlar ve su sarniçlari bulunmaktadir.
Pırın Kaya Mezarları : Adiyaman'in 5 Km. kadar kuzeyindedir. Antik Perre Sehrinin Erken Roma Dönemi ait Nekropol alanidir. Pirin Koyu'nun yakinindaki Karadag'in yamaçlari üzerine yayilan bu Nekropolde 208 adet kaya mezari bulunmaktadir. Halkin " Pirin Magaralari " diye adlandirdigi bu mezarlar kayalara oyularak yapilmistir.
Bugünkü Pirin Köyü'ne adini veren " Antik Perre " kentinin kurulusu kaynaklara göre Helenistik Döneme degin uzanmaktadir. Ancak Kommagene Döneminde yerlesim yeri oldugu bilinmektedir. Roma Döneminde bölgenin en büyük sehirleri arasinda yer alir. Daha sonra Bizans yerlesimi görülen sehirde ayakta kalan ve halen kullanilan Roma Çesmesi ve surlarin bir kismi görülmektedir.
Palanlı Mağarası: Adiyaman'in 10 Km. kuzeyinde yeni açilan Adiyaman-Malatya Karayolunun solundadir. Burasi dogal bir magara olup,paleolitik dönem insanlari tarafindan kullanilmistir. Bu Magara 4000 yillarina tarihlenmektedir. Duvarlarinin isten kararmis olmasina ragmen bir geyik figürü hala farkedilmektedir. Bu figür ilkel ve yalin kontur çizgilerle olusturulmustur.
Haydaran Kaya Mezarları: Adiyaman'in 17 Km.kuzeyinde Tasgedik ( Haydaran ) Köyü sinirlari içinde yer alir. Burada Kommagene Kralligi döneminde kaya mezarlari ve kaya üzerindeki günes tanrisi Hellios ile Kral Antiochos'un tokalasmalari kabartma olarak resmedilmistir.
Bestepeler: Adiyaman'in yaklasik 25 Km. güneybatisindaki (Firlaz) Ilica Köyü sinirlari içinde yer alan ve yigma taslardan yapilmis 6 adet Tümülüs mezar bulunur. Ihtimalen bu mezarlar Kommagene Kraliyeti Ailesine soylu kisiler için yaptirilmistir.
Karadağ Tümülüsü: Adiyaman'in 5 Km. kuzeyinde Karadag'in eteginde kayalik bir tepe üzerine yaptirilmistir. Kommagene dönemine tarihlenen tümlüs mezarin kirma taslari yöre sakinleri tarafindan tasinmistir. Kayaya oyulan mezar iki bölümden olusur. Kuzeyden bir merdivenle inilen oda mezar ve bunun 25 m. güneyinde kare seklinde düzgün 10 m. oyularak yapilan kuyunun devamindaki oda mezardan olusur.
Zey : Adiyaman'in 7 Km. güneyindedir. Köy yakininda "Kitap Magarasi "Ve kayalarin oyulmasiyla olusturulmus ikiser katli"Demir Kale" adiyla anilan erken Dönem Hiristiyanlarin yasadigi yerlesim birimleri bulunmaktadir. Köyde ayrica Seyh Abdurrahman Erzicane'ye ait bir tür ile camii yer alir.
Malpınarı: Adiyaman'a yaklasik 35 Km. uzaklikta Firlaz Köyünün güneyindeki Göksu nehrinin hemen kenarinda dikdörtgen seklinde dogal kaya yüzeyinin düzlestirilmeyle olusturulmus ve boyutlari 183x85 cm. olan 9 satirlik Hioglifli bir kitabe yer alir. M.Ö. 900-600 yillarina tarihlenir ve Geç Hitit Dönemine aittir. Yine Malpinari'nda Göksu Nehrinin karsi vakasinda Erken Hiristiyanlik Dönemine tarihlenen kayalara olusmus 2-3 katli ve pencereleri lan yerlesim birimleri görülmüstür.
Adıyaman Müzesi : Adiyaman Müzesinin teshir tanzim ve bahçe düzenlemesi bitmis olup, 1997 yilinda halka açiktir. Müzede teshiri yapilan eserler iki grupta toplanir. Paleolitik Çagdan Osmanli Imparatorlugu Dönemi'ne kadar devamlilik gösteren Orkeolojik eser salonunda Kronolojik olarak, paleolitik, Neolitik, Kalkolitik, Tunç Çaglari, Demir Çagi, Helenistik, Roma, Bizans, Islami salonunda ise yörende derlemen hali, kilim ve sicim gibi el dokumalari kadin ve erkek giysileri gümüs takilar ile bakir esyalari açik olarak teshir edilir.
Adıyaman Kalesi : Sehir merkezinin en görkemli yapisi olan Hisn-i Mansur Kalesi 25 m. Yüksekligindeki yigma bir höyük üzerine kurulmustur. Adiyaman'in Hisn-i Mansur olarak da adlandirilmasi buradan gelmektedir. Höyük tepesini çevreleyen kale duvarlari orjinal olmayip, temsili nitelikte sonradan yaptirilmistir. XIII. YY.'in ortalarinda Abbasi Halifelerinden Ebu Cafer-ül Mansur tarafindan yaptirilmasi nedeniyle, "Mansur'un Kalesi" anlaminda dile alinmistir. Belediye tarafindan park haline getirilip özel tesebbüs kiralanan bu yer yaz aylarinda ferahlatici manzarasiyla halkin dinlenme ve eglence ihtiyacini karsilamaktadir.
Oturakçı Pazarı: Sehir merkezindeki bu tarihi çarsida yöreye özgü hali, sicim, çanta ve heybe gibi el sanati ürünler turistik esya olarak satilmaktadir.
Tarihi Camiler: Adiyaman'da bulunan Camiiler arasinda en eski olan Ulu Camiidir Bunun yani sira Çarsi Camii, Musalla Camii de tarihi Camiler arasindadir.
Dikilitaş (SESÖNK): Besni Ilçesinin Zormagara mezrasinda Kizildag'in üzerindedir. Yaklasik 5-6 m. Yüksekliginde ve moloz taslardan yapilmis olan bu tümlüs muhtemelen Kommagene dönemine aittir. Tümülüsün üç bir yaninda ikili sütunlar mevcuttur.
Göksu Köprüsü: Adiyaman ili Besni Ilçesi Gümüskaya-Agçin Köyleri arasinda çayin daraldigi bir yerde kayalik bir zemin üzerine kurulmustur. Yapimi teknigi yönünden Cendere kö pr üsüne benzer. Kesme taslardan yapilma ve Roma Dönemi'nden kalma üç kemerli kö pr ünün orta kemeri yikilmistir.
Samsat Höyük: Adiyaman'in 38 km. güneybatisinda, Firat Nehri kiyisinda, yaklasik 50 m. Yüksekliginde büyük bir höyüktür. Burada yapilan arkeolojik kazilarda otuzuncu yapi kati tespit edilmis olup Kalkolitik Çag (M.Ö.5000-3000) kültürüne kadar olan zaman dilimi açiga çikartilmistir. Burasi tarih süreci içerisinde Kummun Devleti ile Kommegene devletine baskentlik yapmistir. Samsat ayrica Roma Imparatorlugunun 16 lejyonunun (Askeri Karargah) merkeziydi. Ortaçag dönemlerinde bir kaç kez de yagmalanan Samsat bugün Atatürk Gölünün alani içerisinde sular altinda kalmistir.
Batı Terası : Yine Dogu terastaki gibi tahtlarinda oturan dev tanri heykelleri ile bunlarin yaninda Antiochos 1.in tanrilarla tokalasmasini gösteren Dexiosis ( Sag elle yapilan selamlasma hareketi ) kabartmalar yer almaktadir. 2.000 yilindan beri ayakta kalan bu tanri heykelleri Bati terasta Dogudaki gibi ayakta kalmak özelligini koruyamamistir.
Kuzey Terası : Burasi Bati Dogu Teraslarini birbirine baglayan 180 m. Uzunlugunda bir tören yoludur. Ayrica burada 80 m. uzunlugunda tamamlanmis stel kaideleri bulunur. Nemrut Dagina çikis için en uygun mevsim 15 Mayis-15 Ekim tarihleri arasindadir. Nemrut Daginda günesin dogusu ve batisi hayranlikla izlenmektedir. Seyredenler üzerinde bu olay derin etkiler birakmaktadir. Bu manzarayi yasamak isteyenler Nemrut Dagina erken gelip, geceyi orada geçirmek durumundadirlar.
Eski Kale (Kahta veya Nymphaiso Arsemia'si): Adiyaman'a 60 Km.uzaklikta olup Kahta Çayinin dogusundadir. Güneyindeki tören yolunda Mithras'in kabartma heykeli, ayni platformu üzerinde Antiochos-Herakles tokalasma steli ve bunun önünde Anadolu'nun bilinen en büyük (Antiochos tarafindan yazdirilmis)Gerçek Kitabesi vardir. Kitabenin bulundugu yerde baslayan tünel 158 m. derine iner ve bu dini amaçla yönelik olarak yapilmistir. Buna benzer bir baska tünel de mabedin kuzey tarafindadir. Bu tünelin derinligi ise asagi yukari 10 m.dir. Yukarida bir tepe üzerindeki platformda Mithridates, Callinichos'un mezari, tapinagi ve sarayi yer almaktadir. Yapilan saray kazilarinda çok sayida heykel parçasi, Anthidehes ve bir kraliçe basi bulunmustur. Kitabesine göre burasi Antiochosun atalarindan Arsames tarafindan kuruldugu, babasi Tithridates Callilnlichos tarafindan Hierothesion (kutsal son istirahat yeri)olarak seçildigi ve Mommagene Kralligi'nin yazlik Baskenti olarak kullanildigi ögrenilmistir.
Eski Kahta 'da Yeni Kale : Adiyaman'a 60 Km. uzakliktaki Kocahisar Köyü yakinlarindadir. Kalede ortaçag etkileri görülmekle birlikte önceki dönemlerde de iskan edilmistir. Mevcut kale Memluklular döneminden kalmadir. Kale içinde su depolari, hamam, cami, dükkan kalintilari vardir.
Cendere (ROMA) Köprüsü: Adiyaman'a 55 Km. uzaklikta ve Karakus Tepesi'nin kuzeydogusundadir. Kahta Çayinin çok daraldigi kesimde iki ana kaya üzerine 92 iri kesme tastan yapilmis olup, bir büyük kemer ve dogu tarafindaki küçük tas kemerden olusur. Üzerindeki kitabelerden Septimius Severius zamaninda (M.S.192-211) Samsat'ta karargah kuran 16.lejyon tarafindan yaptirildigi, Korirt baslikli sütunlarin Imparator Septimius, karisi Julia Donna, ogullari Carakalla ve Geta'ya adandigi, daha sonra Carakalla Imparator olunca Geta adina diktirilen sutünun yakildigi bilinmektedir.
Karakuş Tepesi : Adiyaman'in 49.Km.dogusunda Kahta Çayi'nin açtigi genis dere yataginin batisindaki tepe üzerine kirma taslar ve çakillarin yigilmasiyla olusturulmus 21 m.yükseklikteki bir tümülüs mezaridir. Tümülüsün güney ve batisinda 4 adet 9'ar metre yüksekligindedir. Düzeninde, tamburlardan olusan sütunlar bulunmaktadir. Sütunlar üzerinde boga, aslan ve kartal heykelleri ve bir de tokalasma sahnesinin bulundugu kabartma vardir.
Dogudaki sütun basligi altlinda yer alan kitabede Kommagene Kralligi hanedanindan üç kadinin mezari oldugu yazilidir. M.Ö. 1.yy sonlarina tarihlenmektedir.
Derik Kalesi : Cendere Köprüsü'nün 10.Km.kadar kuzeyinde yukari Koçgün Köyü sinirlari içinde yer alir. Iki hereon ve Dor düzeninde yapilmis büyük bir tapinak yer almakta olup, bölgenin kutsal sehridir.
Gerger Kalesi : Adiyaman'a 117 Km. Kahta Ilçesine 85 Km. uzaklikta bulunan Gerger Ilçesi'nin Oymakli Köyü'nde dir. Kale sarp bir kayalikta olup,saglam sur davarlariyla çevrilidir. Tarihi Geç Hitit Beylikleri dönemine dayanir. M.Ö.II.yy'da burasi Firat Arsemia'si olarak adlandirilmis ve sarp kaya üzerinde Mitridates Callinichos'un babasi Samos'un (M.Ö.140-100) dev ölçülerdeki bir kabartmasi yer alir. Islam döneminde de kullanilan kale içerisinde cami, dükkanlar ve su sarniçlari bulunmaktadir.
Pırın Kaya Mezarları : Adiyaman'in 5 Km. kadar kuzeyindedir. Antik Perre Sehrinin Erken Roma Dönemi ait Nekropol alanidir. Pirin Koyu'nun yakinindaki Karadag'in yamaçlari üzerine yayilan bu Nekropolde 208 adet kaya mezari bulunmaktadir. Halkin " Pirin Magaralari " diye adlandirdigi bu mezarlar kayalara oyularak yapilmistir.
Bugünkü Pirin Köyü'ne adini veren " Antik Perre " kentinin kurulusu kaynaklara göre Helenistik Döneme degin uzanmaktadir. Ancak Kommagene Döneminde yerlesim yeri oldugu bilinmektedir. Roma Döneminde bölgenin en büyük sehirleri arasinda yer alir. Daha sonra Bizans yerlesimi görülen sehirde ayakta kalan ve halen kullanilan Roma Çesmesi ve surlarin bir kismi görülmektedir.
Palanlı Mağarası: Adiyaman'in 10 Km. kuzeyinde yeni açilan Adiyaman-Malatya Karayolunun solundadir. Burasi dogal bir magara olup,paleolitik dönem insanlari tarafindan kullanilmistir. Bu Magara 4000 yillarina tarihlenmektedir. Duvarlarinin isten kararmis olmasina ragmen bir geyik figürü hala farkedilmektedir. Bu figür ilkel ve yalin kontur çizgilerle olusturulmustur.
Haydaran Kaya Mezarları: Adiyaman'in 17 Km.kuzeyinde Tasgedik ( Haydaran ) Köyü sinirlari içinde yer alir. Burada Kommagene Kralligi döneminde kaya mezarlari ve kaya üzerindeki günes tanrisi Hellios ile Kral Antiochos'un tokalasmalari kabartma olarak resmedilmistir.
Bestepeler: Adiyaman'in yaklasik 25 Km. güneybatisindaki (Firlaz) Ilica Köyü sinirlari içinde yer alan ve yigma taslardan yapilmis 6 adet Tümülüs mezar bulunur. Ihtimalen bu mezarlar Kommagene Kraliyeti Ailesine soylu kisiler için yaptirilmistir.
Karadağ Tümülüsü: Adiyaman'in 5 Km. kuzeyinde Karadag'in eteginde kayalik bir tepe üzerine yaptirilmistir. Kommagene dönemine tarihlenen tümlüs mezarin kirma taslari yöre sakinleri tarafindan tasinmistir. Kayaya oyulan mezar iki bölümden olusur. Kuzeyden bir merdivenle inilen oda mezar ve bunun 25 m. güneyinde kare seklinde düzgün 10 m. oyularak yapilan kuyunun devamindaki oda mezardan olusur.
Zey : Adiyaman'in 7 Km. güneyindedir. Köy yakininda "Kitap Magarasi "Ve kayalarin oyulmasiyla olusturulmus ikiser katli"Demir Kale" adiyla anilan erken Dönem Hiristiyanlarin yasadigi yerlesim birimleri bulunmaktadir. Köyde ayrica Seyh Abdurrahman Erzicane'ye ait bir tür ile camii yer alir.
Malpınarı: Adiyaman'a yaklasik 35 Km. uzaklikta Firlaz Köyünün güneyindeki Göksu nehrinin hemen kenarinda dikdörtgen seklinde dogal kaya yüzeyinin düzlestirilmeyle olusturulmus ve boyutlari 183x85 cm. olan 9 satirlik Hioglifli bir kitabe yer alir. M.Ö. 900-600 yillarina tarihlenir ve Geç Hitit Dönemine aittir. Yine Malpinari'nda Göksu Nehrinin karsi vakasinda Erken Hiristiyanlik Dönemine tarihlenen kayalara olusmus 2-3 katli ve pencereleri lan yerlesim birimleri görülmüstür.
Adıyaman Müzesi : Adiyaman Müzesinin teshir tanzim ve bahçe düzenlemesi bitmis olup, 1997 yilinda halka açiktir. Müzede teshiri yapilan eserler iki grupta toplanir. Paleolitik Çagdan Osmanli Imparatorlugu Dönemi'ne kadar devamlilik gösteren Orkeolojik eser salonunda Kronolojik olarak, paleolitik, Neolitik, Kalkolitik, Tunç Çaglari, Demir Çagi, Helenistik, Roma, Bizans, Islami salonunda ise yörende derlemen hali, kilim ve sicim gibi el dokumalari kadin ve erkek giysileri gümüs takilar ile bakir esyalari açik olarak teshir edilir.
Adıyaman Kalesi : Sehir merkezinin en görkemli yapisi olan Hisn-i Mansur Kalesi 25 m. Yüksekligindeki yigma bir höyük üzerine kurulmustur. Adiyaman'in Hisn-i Mansur olarak da adlandirilmasi buradan gelmektedir. Höyük tepesini çevreleyen kale duvarlari orjinal olmayip, temsili nitelikte sonradan yaptirilmistir. XIII. YY.'in ortalarinda Abbasi Halifelerinden Ebu Cafer-ül Mansur tarafindan yaptirilmasi nedeniyle, "Mansur'un Kalesi" anlaminda dile alinmistir. Belediye tarafindan park haline getirilip özel tesebbüs kiralanan bu yer yaz aylarinda ferahlatici manzarasiyla halkin dinlenme ve eglence ihtiyacini karsilamaktadir.
Oturakçı Pazarı: Sehir merkezindeki bu tarihi çarsida yöreye özgü hali, sicim, çanta ve heybe gibi el sanati ürünler turistik esya olarak satilmaktadir.
Tarihi Camiler: Adiyaman'da bulunan Camiiler arasinda en eski olan Ulu Camiidir Bunun yani sira Çarsi Camii, Musalla Camii de tarihi Camiler arasindadir.
Dikilitaş (SESÖNK): Besni Ilçesinin Zormagara mezrasinda Kizildag'in üzerindedir. Yaklasik 5-6 m. Yüksekliginde ve moloz taslardan yapilmis olan bu tümlüs muhtemelen Kommagene dönemine aittir. Tümülüsün üç bir yaninda ikili sütunlar mevcuttur.
Göksu Köprüsü: Adiyaman ili Besni Ilçesi Gümüskaya-Agçin Köyleri arasinda çayin daraldigi bir yerde kayalik bir zemin üzerine kurulmustur. Yapimi teknigi yönünden Cendere kö pr üsüne benzer. Kesme taslardan yapilma ve Roma Dönemi'nden kalma üç kemerli kö pr ünün orta kemeri yikilmistir.
Samsat Höyük: Adiyaman'in 38 km. güneybatisinda, Firat Nehri kiyisinda, yaklasik 50 m. Yüksekliginde büyük bir höyüktür. Burada yapilan arkeolojik kazilarda otuzuncu yapi kati tespit edilmis olup Kalkolitik Çag (M.Ö.5000-3000) kültürüne kadar olan zaman dilimi açiga çikartilmistir. Burasi tarih süreci içerisinde Kummun Devleti ile Kommegene devletine baskentlik yapmistir. Samsat ayrica Roma Imparatorlugunun 16 lejyonunun (Askeri Karargah) merkeziydi. Ortaçag dönemlerinde bir kaç kez de yagmalanan Samsat bugün Atatürk Gölünün alani içerisinde sular altinda kalmistir.