AfyonTarihi Afyon Resimleri
AFYON'UN TARİHİ YERLERİ
Afyon, bes bin senelik bir yerlesim merkezidir. Tarihi eserler bakimindan çok zengindir. Hitit ve Frigyalilara ait tarihi kalintilar, Selçuklu ve Osmanli devrine ait zengin eserler vardir. Kaplicalari dolayisiyla turizm bakiminda da hareketlidir. Tarihi ve turistik eserlerinden bazilari sunlardir :
Afyon Kalesi: Afyon Kalesini Etiler yapmis ve Frigyalilar tamir ettirmislerdir. Kale savunma bakimindan oldugu gibi manzarasi ve heybeti bakimindan da göze çarpicidir. Kale 226 m yükseklikte dik, sivri ve kayalik, çikilmasi zor bir tepe üzerindedir. Kartal yuvasini andiran bu kalenin kara ile irtibati çok azdir. Kaleye kayalarin oyulmasi ile yapilmis bir basamak ile çikilir. Çikarken, Etiler ve Frigyalilara ait eserlere rastlanir.
Kale, iç ve dis kale olmak üzere iki kisimdir. Kalenin en tepesinde “Kiz Kalesi” vardir. Selçuklu Sultani Alaeddin Keykubat burada cami, ambar, cephanelik ve su sarnici yaptirmistir. Selçuklu Devlet Hazinesi bu kalede saklanirdi.
Kale M.Ö. 1350 senesinde Hitit Krali Mursil-II tarafindan Arzava Savasi sirasinda yaptirilmistir. Basta Selçuklular ve Osmanlilar zamaninda olmak üzere bir çok defa tamir ettirilmis ve ilaveler yapilmistir. Kaleye asirlar boyunca çesitli isimler verilmistir. Akreonos, Karahisar isimleri bunlardan en çok duyulanlaridir. Bugünkü ismi Afyonkarahisar Kalesidir. Kalede en mühim tamirat ve ilaveleri Alaeddin Keykubat'in emri ile lalasi Bedreddin Gühertas yaptirmistir (1325).
Osmanli devrinde Sultan Ikinci Selim Han emriyle 1553'te Mahmud Bey yeniden tamir ettirmistir. Bugün Kiz Kalesi ve sarniç disindaki önemli yerleri yikiktir. Kaleye güneyindeki sarp patika ile çikilir.
Demir Kale: Ihsaniye'ye 8 km uzakliktaki Demirli köyünün kuzeyinde bulunur. Frigyalilar zamaninda daglarin içten ve distan kesilmesiyle yapilan güney duvarlari bir depremde yikilmistir.
Gezler Kalesi: Sincanli'ya 13 km uzaklikta Gezler köyündedir. Günümüzde yikik bir durumdadir.
Sandikli Kalesi: Sandikli yakinlarinda 1325'de Germiyanoglu Birinci Yakub Bey tarafindan yaptirilmis olup, günümüzde kaleden bir duvar kalmistir.
Toprakkale: Suhut'a 6 km uzakliktaki Senir köyü yakinlarindadir. 2000 metre yükseklikte bir tepenin üzerindedir. Günümüze yikintilari kalmistir.
Ulu Cami: Selçuklu devrinin sehirdeki en önemli eseridir. Selçuklu valisi Sahib Ata Fahreddin Ali'nin oglu Nusreddin Hasan Bey tarafindan 1273 tarihinde yapilmistir. Mimari Emirhac Beydir. Caminin içindeki nakislar Nakkas Mahmud oglu Haci Murad'a aittir. Sonra yapilan tamiratta ilk sekil muhafaza edilmistir.
Ulu Cami (Cami-i Kebir), tavani düz ve 40 agaç direklidir. Agaçtan yapilmis minber ve mihrabi Selçuk stilindeki islemelerle süslüdür. Ahsap camiler içerisinde en önemlisidir, dami topraktir.
Kuyulu Camii ve Minaresi: Selçuklu devrinin güzel eserlerinden biri olan bu caminin minaresi mineli tugla ile yapilmistir.
Ak Mescid: 1397'de Ketencioglu Haci Hamza tarafindan yaptirilmis olup kesme tastandir. Tek serefeli minaresi tugladandir.
Arasta Mescidi: 1355'te Haci Ismail bin Mehmed tarafindan yaptirilmis olup, dükkanlarla çevrili oldugundan, Arasta Mescidi diye meshur olmustur. Kare biçimindedir. Minaresi kisa ve tek serefelidir. Caminin kubbesi dört duvar üstüne oturtulmustur.
Imaret Camii: Çarsi içinde, sadrazam Gedik Ahmet Pasa tarafindan yaptirilmistir. 1795'te tamir görmüstür. Ters T biçiminde ve kesme tastandir.
Kabe Mescidi: Çavuspasa mahallesinde olan cami, 1397'de Haci Mehmed bin Yusuf tarafindan yaptirilmistir. Kabe ölçülerinde yapildigi için bu adla anilir. Duvarlari bazalt tasindandir. Mihrabdaki alçi kabartmalar ilgi çekicidir.
Kubbeli Mescid: 1330'da Germiyanogullari zamaninda Haci Ali bin Idris tarafindan yaptirilmistir. Kapisi ve Arapça kitabesi önemlidir. Kesme tastan kare biçiminde yapilmistir.
Misri Camii: 1483'te Sakkancioglu Evliya Kasim Pasa tarafindan yaptirilmistir. Kesme ve moloz tastandir. Iki büyük kubbeyle örtülüdür. Mihrabinda mavinin çesitli tonlarinda çiniler vardir. Minberi mermerdendir. Caminin yaninda Aksemseddin'in halifesi Abdürrahim Karahisari'nin türbesi vardir.
Ot Pazari Camii: 1590'da Tellalzade Süleyman Çavus yaptirmistir. Yikilan minaresi 1958'de yeniden yapilmistir. Kesme tastan ve kare biçimindedir. Minaresi tek serefelidir. Mihrabi sonradan yapilmis ve beyaz mermerle kaplidir
Mevlevi (Türbe) Camii: 710 senesinde Islam akinlari sirasinda yapilmistir. 1844'te Sultan Abdülmecid Han ve 1905'te Sultan Ikinci Abdülhamid Han tarafindan tamir ettirilmistir. Içinde Mevlevi seyhlerine ait türbler vardir.
Yeni Camii: 1711'de Haci Abdi Çavus tarafindan yaptirilmistir. 1839'da Süleyman Serif Pasa tarafindan onarilmasi üzerine, Yeni Cami adini almistir. Kesme tastan, kare biçimli ve tek kubbelidir. Serefeli minaresi tugladandir.
Yukari Pazar Mescidi: Yukari Pazar Mahallesinde 1264'de Karamanoglu Yusuf Bey tarafindan yaptirilmistir. 1465'de Turgut bin Ismail tamir ettirmistir.
Sultandag Çarsi Camii: 1458'de yaptirilmistir. Sonradan yikilan cami, 1914'de ayni temeller üzerine yeniden insa edilmistir. Tek serefeli minaresi tugladandir.
Suhut Kubbeli Mescidi: 1374'te Hamidogullari'ndan Hiziroglu Emir Ibrahim tarafindan yaptirilmistir. 1863'teki depremde yikilmis ise de 1864'te yeniden yapilmistir.
Bolvadin Rüstem Pasa Camii: Sadrazam Rüstem Pasa tarafindan, Mimar Sinan'a yaptirilmistir. Sultan Abdülmecid Han zamaninda tamir görmüstür. Üzeri sekiz pencereli bir kubbeyle örtülü olup, kalem isi süslerle bezenmistir.
Sincanli Sinan Pasa Camii: 1525'te Lala Sinan Pasa tarafindan yaptirilmistir. Minaresi tek serefelidir. Iki büyük kubbesi vardir. Bahçesinin kuzeyinde Lala Sinan Pasanin türbesi vardir.
Sandikli Ulu Cami: 1378'de Aydemir bin Abdullah el-Necip tarafindan yaptirilmistir. 1526'da Abdullah bin Mustafa tamir ettirmistir. Kale biçiminde olup, kalin duvarlari moloz taslarla örülmüstür. Minaresi tek serefelidir.
Suhut Ulu Cami: 1415'te Hamza Pasa tarafindan yaptirilmistir. 1862'de tamir görmüstür. Duvarlari kesme tastandir. Içinde 4 sira 16 mermer sütun bulunmaktadir.
Gedik Ahmet Pasa Külliyesi: Cami, medrese ve hamamdan meydana gelen külliye 1472'de yapilmistir. Bes kemerli bir revakla baslayan mihverde çift kubbeli, mihrab kubbesinin duvarlari iki yan eyvanla genisletilmis bir yapidir. Patlican moru çinilerle süslenmis burma minaresi, Türk mimarisinin sahane bir eseridir.
Döger Kervansaray: Ihsaniye ilçesi yakininda olup, eski Halep yolu üzerindedir. Sultan Ikinci Murad Han devrinde yapilmistir. Iki bölümlü ve iki katlidir. Osmanli devrinin ilk mimari izlerini tasir.
Egret Hani: Afyon-Kütahya yolu üzerindedir. 1278'de yapilmis olmasina ragmen, Selçuklu kervansaraylarina benzememektedir. Son yillarda tamir edilmistir.
Sahib Ata Kervansarayi: Sultandag ilçesinde Çarsi Camii yanindadir. 1249'da Selçuklu Emiri Sahip Ata Fahreddin Ali tarafindan yaptirilmistir. Ishakli Kervansarayi olarak da anilir. Bahçesinde iki katli kösk mescidi bulunmaktadir. Kervansaray besik tonozlarla örülmüstür.
Tashan: Çay ilçesindedir. Ebü'l-Mücahid Yusuf Han tarafindan yaptirildigindan, bu isimle de anilir. Kare biçiminde olan han, 1278'de insa edilmistir.
Çifte Hamam: Sultandag ilçesinde, Sahib Ata Kervansarayinin yanindadir. Kadin ve erkek hamamlari yan yana oldugu için bu isimle anilmistir. Günümüzde yikik durumdadir.
Kasimpasa Hamami: Misri Camiinin bir vakfi olarak 1475'te Tuti Mezakoglu Kasim Pasa tarafindan yaptirilmistir. 1967'de Vakiflar Genel Müdürlügü tarafindan tamir ettirilmistir.
Altinöz Köprüsü: Cirit Kayasi eteginde, Akarçay üzerindedir. Akkoyunlu beylerinden Ilyas bin Oguz tarafindan yaptirilan köprü, alti kemerlidir. 1861'de tamir edilmistir.
Kirkgöz Köprüsü: Bolvadin'in 6 km güneyinde Akarçay üzerindedir. Selçuklu devrina ait olan bu eser, Mimar Sinan tarafindan tamir edilmis ve ilaveler yapilmistir.
Hititlere ait eserler: Afyon Müzesi ve Kalesinde ve muhtelif yerlerde Hititlerle ilgili zengin eserler vardir.
Frigyalilara ait eserler: Ayazin köyünde yüzlerce Frig mezari odasi, oyma tabut ve meskenler, Avdalaz ve Kösnüs kalesi, Demirli, Döger ve Legen köyleri civarinda kaleler, kuyu, magara ve mezarlar. Arslantas ve Yilantas mezar odasi. Ihsaniye, Maltas, Arslankaya, Yilankaya ve Kapikayalar adiyla anilan kaya anitlar.
Romalilara ait eserler: Ayazinler Metropolisi kayaya oyulu kilise (9-11. asirlara ait). Çavdarli Höyükten Roma ve üstünde de Osmanli devrine ait eserler çikarilmistir. Emirdag'in 10 kilometre dogusunda Hisarköy yakinlarinda Romalilara ait “A Morium” kentinin kalintilari vardir. Suhut'ta Romalilarin “Synada” kentine ait kalintilar. Dinar'da Roma devrinin “Apameia” sehrinin kalintilari vardir.
MÜZELER
Arkeoloji Müzesi: Kalkolitik, Hitit, Frigya, Lidya, Roma ve Bizans devirlerine ait eserler vardir. Gedik Ahmet Pasa Külliyesinin Tas Medresesinde sergilenmektedir. Bu müze Orta Anadolu'nun en zengin müzesidir.
Türk-Islam Eserleri Müzesi: Bölgenin eski giyim esyalari ile el sanatlarini sergilemektedir. Müzenin “sikke kolleksiyonu” çok zengindir. Müze, bölgenin tarihini aydinlatacak degerdedir.
Bolvadin evleri, tarih ve kültür hazinesidir.
Afyon Müzesi: 1933'te kurulmustur. Sekiz bin ciltlik kitaba sahiptir. Müze dört kisimdir. Birinci kisim olan seramikler salonunda Hitit, Frig ve Roma çagindan kalma zengin çanak ve çömlekler bulunmaktadir.
Klasikler salonunda heykeller, meskukat salonunda para kolleksiyonu, etnografya salonunda Kur'an-i kerimler, levhalar, silahlar, kostümler, el isleri ve kapkacak teshir edilmektedir.
Kurtulus Savasi Müzesi: Baskomutanlik Meydan Muharebesine sahne olmus olaylari dile getiren resim, tablo, harb malzemesi ve arsivi ile dolu olan bu müze eski belediye binasinda kurulmustur.
Zafer Aniti: 27 Agustos 1922'deki Afyon'un düsmandan (Yunan saldirisindan) kurtulusunu canlandiran bu aniti, 1936 senesinde Avusturyali heykeltras Krippel yapmistir.
Kocatepe Aniti: 1953 senesinde, Kocatepe'de Baskumandanlik Meydan Muharebesinin yapildigi yerde yaptirilmistir.
Kaplicalari: Bu ilimizin sicak su kaplicalari Türkiye'de ve milletlerarasi çapta meshurdur. Romalilardan önce de bu kaplicalar bilinmekteydi. Türkiye maden ve kaplicalar bakimindan zengin bir ülke olup, bilinen kaplica ve maden suyu 1500'den fazladir.
Selçuklu ve Osmanlilar Anadolu'da ve yayildiklari her yerde hamamlar yapmislar ve kaplicalarin etrafinda tesisler kurarak bu sifali sulardan bölge halkinin istifadesini temin etmislerdir.
KAPLICALAR
Gazligöl: Afyon'a 21 km uzaklikta Hamam Köyü'ndedir. Sifali içme sulari ile meshurdur. Romatizma, siyatik, bel ve sirt agrilari, nevralji ve kadin hastaliklarinda banyolar; mide, böbrek rahatsizliklarina ve safra kesesi taslarina ise içmeler iyi gelir. Bu kaplicaya yakin Uyuz ve Çoban pinarlari bu suyun sizintilaridir.
Gecek: Afyon'a 18 km uzaklikta Arapli Dereye yakindir. Eski Hamam (Büyük Hamam), Çelikli veya Kapialti ismi ile anilir. Küçük Hamam ise, Kükürtlü veya Hacethane adlari ile bilinir. Kaplicanin 68 odasi, kamp kurulmaya müsait yeri vardir. Banyo tedavisi ile kadin hastaliklari, nevralji, romatizma, kiriklar ve metabolizma bozukluklari, cild ve sinir hastaliklari için faydalidir. Içme tedavisi ise müzmin nezle ve bogaz iltihabina iyi gelir.
Ömerli: Afyon'a 16 km mesafededir. Suyun sicaklig 54 derecedir. Kaplicada bulunan kabir tasinda Ömer Dede isimli ermis bir çobanin asasi ile yeri kazarak bu kaynagin bulundugu yazilidir. Kaplicanin 42 odasi ve iki umumi havuzu vardir. Banyo tedavisi kadin hastaliklari, nevralji, romatizma, kiriklar ve metabolizma bozukluguna iyi gelmektedir.
Hüdai: Türkiye'nin dünyaca ünlü kaplicalarindandir. Sandikli ilçesine 9 km uzakliktadir. Çok yüksek derecede radyoaktiviteye sahiptir.
Sifa tesiri çok yüksektir. Kaplicanin 32 odasi, 9 adet umumi havuzu, iki çamur banyosu ve iki tabii saunasi vardir. Banyo tedavisi romatizma, siyatik, böbrek ve kadin hastaliklarina iyi gelir. Çamur banyosu her türlü romatizma, nefrit, kirik-çikik, çocuk felci, nevralji ve kadin hastaliklarina iyi gelir.
Heybeli: Bolvadin'e 30 km uzakliktadir. Dogu, Bati ve Heybeli olmak üzere üç kaynagi vardir. Içme tedavisi barsak ve mide rahatsizliklarina faydalidir. Banyo tedavisi romatizma, nevralji, nefrit, kadin hastaliklarina iyi gelmektedir.
Diger kaplicalari ise; Kaya Hamami, Uyuz Hamami, Kinik Ilicasi ve Bülgüldek Hamamidir. Kaplicalarin çogu ve Afyonkarahisar maden suyu Hititlerden beri bilinmektedir.
Maden sulari: Afyon sicak su kaplicalari ve maden sulari ile meshurdur. Türkiye Kizilay Dernegi tarafindan isletilen Afyonkarahisar maden suyu, asirlar önce “eksi su” olarak taninirdi. 1900 senesinde Belçikali bir doktor bu suyun sifali oldugunu Sultan Ikinci Abdülhamid Han'a bildirmis ve gerekli tahlillerden sonra 1903 senesinde bir ferman ile bu su isletmeye açilmistir. Londra Maden Sulari Fuari'nda altin madalya kazanmistir. Bu su dünyada esi bulunmayan bir özelliktedir.
Maden suyu Afyon'a 23 km uzakliktaki Gazligöl'de çikar. Sicak ve soguk olarak iki çesittir.
Mesire yerleri: Afyon'da Gecek Kaplicasi bölgesi, Keltepe yakinlarindaki Muttalip Baglari, Sandikli yakinlarindaki Soguk Pinar ve Yesil Depir köyü çevresi halk tarafindan sevilen mesire yerleridir.
Afyon eski bir Türk vatani olup, tarihi eserleri, kalesi, kaymak sekeri, hashasi, kaplica ve maden sulari ile turizm için gerekli bütün sartlari üzerinde tasiyan tarihi bir ilimizdir.
Afyon Kalesi: Afyon Kalesini Etiler yapmis ve Frigyalilar tamir ettirmislerdir. Kale savunma bakimindan oldugu gibi manzarasi ve heybeti bakimindan da göze çarpicidir. Kale 226 m yükseklikte dik, sivri ve kayalik, çikilmasi zor bir tepe üzerindedir. Kartal yuvasini andiran bu kalenin kara ile irtibati çok azdir. Kaleye kayalarin oyulmasi ile yapilmis bir basamak ile çikilir. Çikarken, Etiler ve Frigyalilara ait eserlere rastlanir.
Kale, iç ve dis kale olmak üzere iki kisimdir. Kalenin en tepesinde “Kiz Kalesi” vardir. Selçuklu Sultani Alaeddin Keykubat burada cami, ambar, cephanelik ve su sarnici yaptirmistir. Selçuklu Devlet Hazinesi bu kalede saklanirdi.
Kale M.Ö. 1350 senesinde Hitit Krali Mursil-II tarafindan Arzava Savasi sirasinda yaptirilmistir. Basta Selçuklular ve Osmanlilar zamaninda olmak üzere bir çok defa tamir ettirilmis ve ilaveler yapilmistir. Kaleye asirlar boyunca çesitli isimler verilmistir. Akreonos, Karahisar isimleri bunlardan en çok duyulanlaridir. Bugünkü ismi Afyonkarahisar Kalesidir. Kalede en mühim tamirat ve ilaveleri Alaeddin Keykubat'in emri ile lalasi Bedreddin Gühertas yaptirmistir (1325).
Osmanli devrinde Sultan Ikinci Selim Han emriyle 1553'te Mahmud Bey yeniden tamir ettirmistir. Bugün Kiz Kalesi ve sarniç disindaki önemli yerleri yikiktir. Kaleye güneyindeki sarp patika ile çikilir.
Demir Kale: Ihsaniye'ye 8 km uzakliktaki Demirli köyünün kuzeyinde bulunur. Frigyalilar zamaninda daglarin içten ve distan kesilmesiyle yapilan güney duvarlari bir depremde yikilmistir.
Gezler Kalesi: Sincanli'ya 13 km uzaklikta Gezler köyündedir. Günümüzde yikik bir durumdadir.
Sandikli Kalesi: Sandikli yakinlarinda 1325'de Germiyanoglu Birinci Yakub Bey tarafindan yaptirilmis olup, günümüzde kaleden bir duvar kalmistir.
Toprakkale: Suhut'a 6 km uzakliktaki Senir köyü yakinlarindadir. 2000 metre yükseklikte bir tepenin üzerindedir. Günümüze yikintilari kalmistir.
Ulu Cami: Selçuklu devrinin sehirdeki en önemli eseridir. Selçuklu valisi Sahib Ata Fahreddin Ali'nin oglu Nusreddin Hasan Bey tarafindan 1273 tarihinde yapilmistir. Mimari Emirhac Beydir. Caminin içindeki nakislar Nakkas Mahmud oglu Haci Murad'a aittir. Sonra yapilan tamiratta ilk sekil muhafaza edilmistir.
Ulu Cami (Cami-i Kebir), tavani düz ve 40 agaç direklidir. Agaçtan yapilmis minber ve mihrabi Selçuk stilindeki islemelerle süslüdür. Ahsap camiler içerisinde en önemlisidir, dami topraktir.
Kuyulu Camii ve Minaresi: Selçuklu devrinin güzel eserlerinden biri olan bu caminin minaresi mineli tugla ile yapilmistir.
Ak Mescid: 1397'de Ketencioglu Haci Hamza tarafindan yaptirilmis olup kesme tastandir. Tek serefeli minaresi tugladandir.
Arasta Mescidi: 1355'te Haci Ismail bin Mehmed tarafindan yaptirilmis olup, dükkanlarla çevrili oldugundan, Arasta Mescidi diye meshur olmustur. Kare biçimindedir. Minaresi kisa ve tek serefelidir. Caminin kubbesi dört duvar üstüne oturtulmustur.
Imaret Camii: Çarsi içinde, sadrazam Gedik Ahmet Pasa tarafindan yaptirilmistir. 1795'te tamir görmüstür. Ters T biçiminde ve kesme tastandir.
Kabe Mescidi: Çavuspasa mahallesinde olan cami, 1397'de Haci Mehmed bin Yusuf tarafindan yaptirilmistir. Kabe ölçülerinde yapildigi için bu adla anilir. Duvarlari bazalt tasindandir. Mihrabdaki alçi kabartmalar ilgi çekicidir.
Kubbeli Mescid: 1330'da Germiyanogullari zamaninda Haci Ali bin Idris tarafindan yaptirilmistir. Kapisi ve Arapça kitabesi önemlidir. Kesme tastan kare biçiminde yapilmistir.
Misri Camii: 1483'te Sakkancioglu Evliya Kasim Pasa tarafindan yaptirilmistir. Kesme ve moloz tastandir. Iki büyük kubbeyle örtülüdür. Mihrabinda mavinin çesitli tonlarinda çiniler vardir. Minberi mermerdendir. Caminin yaninda Aksemseddin'in halifesi Abdürrahim Karahisari'nin türbesi vardir.
Ot Pazari Camii: 1590'da Tellalzade Süleyman Çavus yaptirmistir. Yikilan minaresi 1958'de yeniden yapilmistir. Kesme tastan ve kare biçimindedir. Minaresi tek serefelidir. Mihrabi sonradan yapilmis ve beyaz mermerle kaplidir
Mevlevi (Türbe) Camii: 710 senesinde Islam akinlari sirasinda yapilmistir. 1844'te Sultan Abdülmecid Han ve 1905'te Sultan Ikinci Abdülhamid Han tarafindan tamir ettirilmistir. Içinde Mevlevi seyhlerine ait türbler vardir.
Yeni Camii: 1711'de Haci Abdi Çavus tarafindan yaptirilmistir. 1839'da Süleyman Serif Pasa tarafindan onarilmasi üzerine, Yeni Cami adini almistir. Kesme tastan, kare biçimli ve tek kubbelidir. Serefeli minaresi tugladandir.
Yukari Pazar Mescidi: Yukari Pazar Mahallesinde 1264'de Karamanoglu Yusuf Bey tarafindan yaptirilmistir. 1465'de Turgut bin Ismail tamir ettirmistir.
Sultandag Çarsi Camii: 1458'de yaptirilmistir. Sonradan yikilan cami, 1914'de ayni temeller üzerine yeniden insa edilmistir. Tek serefeli minaresi tugladandir.
Suhut Kubbeli Mescidi: 1374'te Hamidogullari'ndan Hiziroglu Emir Ibrahim tarafindan yaptirilmistir. 1863'teki depremde yikilmis ise de 1864'te yeniden yapilmistir.
Bolvadin Rüstem Pasa Camii: Sadrazam Rüstem Pasa tarafindan, Mimar Sinan'a yaptirilmistir. Sultan Abdülmecid Han zamaninda tamir görmüstür. Üzeri sekiz pencereli bir kubbeyle örtülü olup, kalem isi süslerle bezenmistir.
Sincanli Sinan Pasa Camii: 1525'te Lala Sinan Pasa tarafindan yaptirilmistir. Minaresi tek serefelidir. Iki büyük kubbesi vardir. Bahçesinin kuzeyinde Lala Sinan Pasanin türbesi vardir.
Sandikli Ulu Cami: 1378'de Aydemir bin Abdullah el-Necip tarafindan yaptirilmistir. 1526'da Abdullah bin Mustafa tamir ettirmistir. Kale biçiminde olup, kalin duvarlari moloz taslarla örülmüstür. Minaresi tek serefelidir.
Suhut Ulu Cami: 1415'te Hamza Pasa tarafindan yaptirilmistir. 1862'de tamir görmüstür. Duvarlari kesme tastandir. Içinde 4 sira 16 mermer sütun bulunmaktadir.
Gedik Ahmet Pasa Külliyesi: Cami, medrese ve hamamdan meydana gelen külliye 1472'de yapilmistir. Bes kemerli bir revakla baslayan mihverde çift kubbeli, mihrab kubbesinin duvarlari iki yan eyvanla genisletilmis bir yapidir. Patlican moru çinilerle süslenmis burma minaresi, Türk mimarisinin sahane bir eseridir.
Döger Kervansaray: Ihsaniye ilçesi yakininda olup, eski Halep yolu üzerindedir. Sultan Ikinci Murad Han devrinde yapilmistir. Iki bölümlü ve iki katlidir. Osmanli devrinin ilk mimari izlerini tasir.
Egret Hani: Afyon-Kütahya yolu üzerindedir. 1278'de yapilmis olmasina ragmen, Selçuklu kervansaraylarina benzememektedir. Son yillarda tamir edilmistir.
Sahib Ata Kervansarayi: Sultandag ilçesinde Çarsi Camii yanindadir. 1249'da Selçuklu Emiri Sahip Ata Fahreddin Ali tarafindan yaptirilmistir. Ishakli Kervansarayi olarak da anilir. Bahçesinde iki katli kösk mescidi bulunmaktadir. Kervansaray besik tonozlarla örülmüstür.
Tashan: Çay ilçesindedir. Ebü'l-Mücahid Yusuf Han tarafindan yaptirildigindan, bu isimle de anilir. Kare biçiminde olan han, 1278'de insa edilmistir.
Çifte Hamam: Sultandag ilçesinde, Sahib Ata Kervansarayinin yanindadir. Kadin ve erkek hamamlari yan yana oldugu için bu isimle anilmistir. Günümüzde yikik durumdadir.
Kasimpasa Hamami: Misri Camiinin bir vakfi olarak 1475'te Tuti Mezakoglu Kasim Pasa tarafindan yaptirilmistir. 1967'de Vakiflar Genel Müdürlügü tarafindan tamir ettirilmistir.
Altinöz Köprüsü: Cirit Kayasi eteginde, Akarçay üzerindedir. Akkoyunlu beylerinden Ilyas bin Oguz tarafindan yaptirilan köprü, alti kemerlidir. 1861'de tamir edilmistir.
Kirkgöz Köprüsü: Bolvadin'in 6 km güneyinde Akarçay üzerindedir. Selçuklu devrina ait olan bu eser, Mimar Sinan tarafindan tamir edilmis ve ilaveler yapilmistir.
Hititlere ait eserler: Afyon Müzesi ve Kalesinde ve muhtelif yerlerde Hititlerle ilgili zengin eserler vardir.
Frigyalilara ait eserler: Ayazin köyünde yüzlerce Frig mezari odasi, oyma tabut ve meskenler, Avdalaz ve Kösnüs kalesi, Demirli, Döger ve Legen köyleri civarinda kaleler, kuyu, magara ve mezarlar. Arslantas ve Yilantas mezar odasi. Ihsaniye, Maltas, Arslankaya, Yilankaya ve Kapikayalar adiyla anilan kaya anitlar.
Romalilara ait eserler: Ayazinler Metropolisi kayaya oyulu kilise (9-11. asirlara ait). Çavdarli Höyükten Roma ve üstünde de Osmanli devrine ait eserler çikarilmistir. Emirdag'in 10 kilometre dogusunda Hisarköy yakinlarinda Romalilara ait “A Morium” kentinin kalintilari vardir. Suhut'ta Romalilarin “Synada” kentine ait kalintilar. Dinar'da Roma devrinin “Apameia” sehrinin kalintilari vardir.
MÜZELER
Arkeoloji Müzesi: Kalkolitik, Hitit, Frigya, Lidya, Roma ve Bizans devirlerine ait eserler vardir. Gedik Ahmet Pasa Külliyesinin Tas Medresesinde sergilenmektedir. Bu müze Orta Anadolu'nun en zengin müzesidir.
Türk-Islam Eserleri Müzesi: Bölgenin eski giyim esyalari ile el sanatlarini sergilemektedir. Müzenin “sikke kolleksiyonu” çok zengindir. Müze, bölgenin tarihini aydinlatacak degerdedir.
Bolvadin evleri, tarih ve kültür hazinesidir.
Afyon Müzesi: 1933'te kurulmustur. Sekiz bin ciltlik kitaba sahiptir. Müze dört kisimdir. Birinci kisim olan seramikler salonunda Hitit, Frig ve Roma çagindan kalma zengin çanak ve çömlekler bulunmaktadir.
Klasikler salonunda heykeller, meskukat salonunda para kolleksiyonu, etnografya salonunda Kur'an-i kerimler, levhalar, silahlar, kostümler, el isleri ve kapkacak teshir edilmektedir.
Kurtulus Savasi Müzesi: Baskomutanlik Meydan Muharebesine sahne olmus olaylari dile getiren resim, tablo, harb malzemesi ve arsivi ile dolu olan bu müze eski belediye binasinda kurulmustur.
Zafer Aniti: 27 Agustos 1922'deki Afyon'un düsmandan (Yunan saldirisindan) kurtulusunu canlandiran bu aniti, 1936 senesinde Avusturyali heykeltras Krippel yapmistir.
Kocatepe Aniti: 1953 senesinde, Kocatepe'de Baskumandanlik Meydan Muharebesinin yapildigi yerde yaptirilmistir.
Kaplicalari: Bu ilimizin sicak su kaplicalari Türkiye'de ve milletlerarasi çapta meshurdur. Romalilardan önce de bu kaplicalar bilinmekteydi. Türkiye maden ve kaplicalar bakimindan zengin bir ülke olup, bilinen kaplica ve maden suyu 1500'den fazladir.
Selçuklu ve Osmanlilar Anadolu'da ve yayildiklari her yerde hamamlar yapmislar ve kaplicalarin etrafinda tesisler kurarak bu sifali sulardan bölge halkinin istifadesini temin etmislerdir.
KAPLICALAR
Gazligöl: Afyon'a 21 km uzaklikta Hamam Köyü'ndedir. Sifali içme sulari ile meshurdur. Romatizma, siyatik, bel ve sirt agrilari, nevralji ve kadin hastaliklarinda banyolar; mide, böbrek rahatsizliklarina ve safra kesesi taslarina ise içmeler iyi gelir. Bu kaplicaya yakin Uyuz ve Çoban pinarlari bu suyun sizintilaridir.
Gecek: Afyon'a 18 km uzaklikta Arapli Dereye yakindir. Eski Hamam (Büyük Hamam), Çelikli veya Kapialti ismi ile anilir. Küçük Hamam ise, Kükürtlü veya Hacethane adlari ile bilinir. Kaplicanin 68 odasi, kamp kurulmaya müsait yeri vardir. Banyo tedavisi ile kadin hastaliklari, nevralji, romatizma, kiriklar ve metabolizma bozukluklari, cild ve sinir hastaliklari için faydalidir. Içme tedavisi ise müzmin nezle ve bogaz iltihabina iyi gelir.
Ömerli: Afyon'a 16 km mesafededir. Suyun sicaklig 54 derecedir. Kaplicada bulunan kabir tasinda Ömer Dede isimli ermis bir çobanin asasi ile yeri kazarak bu kaynagin bulundugu yazilidir. Kaplicanin 42 odasi ve iki umumi havuzu vardir. Banyo tedavisi kadin hastaliklari, nevralji, romatizma, kiriklar ve metabolizma bozukluguna iyi gelmektedir.
Hüdai: Türkiye'nin dünyaca ünlü kaplicalarindandir. Sandikli ilçesine 9 km uzakliktadir. Çok yüksek derecede radyoaktiviteye sahiptir.
Sifa tesiri çok yüksektir. Kaplicanin 32 odasi, 9 adet umumi havuzu, iki çamur banyosu ve iki tabii saunasi vardir. Banyo tedavisi romatizma, siyatik, böbrek ve kadin hastaliklarina iyi gelir. Çamur banyosu her türlü romatizma, nefrit, kirik-çikik, çocuk felci, nevralji ve kadin hastaliklarina iyi gelir.
Heybeli: Bolvadin'e 30 km uzakliktadir. Dogu, Bati ve Heybeli olmak üzere üç kaynagi vardir. Içme tedavisi barsak ve mide rahatsizliklarina faydalidir. Banyo tedavisi romatizma, nevralji, nefrit, kadin hastaliklarina iyi gelmektedir.
Diger kaplicalari ise; Kaya Hamami, Uyuz Hamami, Kinik Ilicasi ve Bülgüldek Hamamidir. Kaplicalarin çogu ve Afyonkarahisar maden suyu Hititlerden beri bilinmektedir.
Maden sulari: Afyon sicak su kaplicalari ve maden sulari ile meshurdur. Türkiye Kizilay Dernegi tarafindan isletilen Afyonkarahisar maden suyu, asirlar önce “eksi su” olarak taninirdi. 1900 senesinde Belçikali bir doktor bu suyun sifali oldugunu Sultan Ikinci Abdülhamid Han'a bildirmis ve gerekli tahlillerden sonra 1903 senesinde bir ferman ile bu su isletmeye açilmistir. Londra Maden Sulari Fuari'nda altin madalya kazanmistir. Bu su dünyada esi bulunmayan bir özelliktedir.
Maden suyu Afyon'a 23 km uzakliktaki Gazligöl'de çikar. Sicak ve soguk olarak iki çesittir.
Mesire yerleri: Afyon'da Gecek Kaplicasi bölgesi, Keltepe yakinlarindaki Muttalip Baglari, Sandikli yakinlarindaki Soguk Pinar ve Yesil Depir köyü çevresi halk tarafindan sevilen mesire yerleridir.
Afyon eski bir Türk vatani olup, tarihi eserleri, kalesi, kaymak sekeri, hashasi, kaplica ve maden sulari ile turizm için gerekli bütün sartlari üzerinde tasiyan tarihi bir ilimizdir.