Edirne Tarihi Edirne Resimleri
EDİRNE'NİN TARİHİ YERLERİ
Edirne, Istanbul ve Bursa'dan sonra târihî eser zenginligi bakimindan üçüncü ilimizdir.Geçirdigi iki büyük yangin, zelzele ve dört istilâ ile eserlerin çogu kaybolmasina ragmen müze sehir olma özelligini korumaktadir. Önemli târihî eserleri sunlardir:
Selîmiye Câmii: Tek kubbe ile dört minâresi olan câmi, Mîmâr Sinân'in en güzel eseridir. Gerçek bir sanat sâheseridir. Sultan Ikinci Selim devrinde 1569'da baslayip, 6 senede yapilmistir. Mermer islemeler ve Iznik çinileri câmiye ayri bir güzellik katar. Minâreleri üç serefelidir. Edirne denilince akla Selîmiye Câmii gelir. (Bkz.Selîmiye Câmii)
Üç Serefeli Câmi:Fâtih Sultan Mehmed'in babasi Ikinci SultanMurad tarafindan o zamanki Osmanli Devleti pâyitahti (baskenti)Edirne'de yapilan câmi 10 senede tamamlanmistir (1438-1448). Bu câmiye Izmir'in fethinde elde edilen ganîmetten 7 bin kese para harcanmistir.Mîmâri Kemâleddîn Efendidir. Bursa câmilerinden ayri bir plânla ortaya çikmistir.Câmi iç avlu, 18 sütun ve 21 kubbeli revak ile Istanbul BâyezîdCâmiine örnek teskil eder. Dört minâreden biri burmali, digeri çubuklu ve baklava, dördüncüsü dama gibi satrançli sekillerdedir. Baklavali denilen minârenin üç serefesine giden yollar ayridir.
Murâdiye Câmii: Ikinci Sultan Murad, Varna'da Haçli ordularini yenince Edirne'ye dönüste bir sükür ifâdesi olarak bu câmiyi yaptirdi.
Hicrî 839 (M.1435) senesinin 10 Muharrem günü ibâdete açildi.OrhanBeyin Bursa'da yaptirdigi câmi örnek alinmistir. Kalemkar isçiligi ve çinileri ile gerçek bir sâheserdir. Çinili ilk minâresi 1572 depreminde yikilmis ve 1754'te Birinci Mahmud çinisiz bugünkü tek serefeli minâreyi yaptirmistir.Câminin iki büyük kubbesinin arasinda bulunan kemer kalem islemeleriyle, duvarlar çiçek motifli çinilerle süslüdür.
Eski Câmi: Çelebi SultanMehmed devrinde, 1414 yilinda yapilmistir.Mîmâri,Konyali Haci Alâeddîn'dir.Yazilar sanat bakimindan çok degerlidir.Hâci BayramVelî hazretlerinin vaaz verdigi kürsü hâlen durmaktadir. 1748 yangini ve 1752 depreminden zarar görmüs olup Birinci Mahmud tâmir ettirmistir.Yanindaki bedesten câmiye vakif olarak yapilmistir.Osmanli mîmârisinin bütün özelliklerini tasir.
Sah Melek Câmii: 1429 da Sah MelekPasa tarafindan yaptirilan tek kubbeli ve tek minâreli bir câmidir. Çinileri fevkalâdedir.
Ikinci Bâyezîd Câmii: SultanIkinci Bâyezîd tarafindan 1488'de Mîmar Hayreddîn'e yaptirilmistir. Büyük bir câmidir. Dârüssifâsi vardir. Burada akil hastalari, su sesi, psikolojik telkin, mesgûliyet ve ilâçla tedâvi edilmistir.Câminin külliyesi 7 bölümdür.
Beylerbeyi Câmii: Rumeli Beylerbeyi Yûsuf Pasa tarafindan yaptirilmistir. Küçük bir câmidir. Içi kalem süslemeleriyle bezenmistir.
Defterdar Câmii: 1576'da Defterdar Mustafa Pasa tarafindan yaptirilmistir. 1572 depreminde kubbesi yikilmis ve 1872'de Haci Rûsen kubbe yerine çati yaptirmistir. Sonradan yeniden kubbe yapilmistir.
Yildirim Câmii:Edirne'de bulunan en eski câmidir. Yildirim Bâyezîd 1400 senesinde yaptirmistir. Dördüncü Haçli Seferinde yapilan bir katolik kilisesinin temelleri üzerine insâ edilmistir. Yanindaki Hasan Çelebi Sebili, en eski sebildir. Birinci Murad'in oglu Sehzâde Ahmed'in türbesi bu câmi yanindadir. 1878'de Ruslar câminin çinilerini ve mermerlerini sökmüslerdir. Yaninda imâret ve hamam vardir.
Seyh Çelebi Câmii: Mîmar Sinân'in eseridir. Minâresi yildirimla yikilmistir. Akustigi ve kubbe süslemeleri çok degerlidir.
Gâzi Mihal Bey Câmii: Gâzi Mihal Bey 1422'de yaptirmistir. Türbesi de buradadir. Imâret ve sadirvani vardir.
Süleymâniye Câmii: Kânûnî Sultan Süleymân Hanin vezirlerinden Süleymân Pasa yaptirmistir.Tunca Nehri kenarindadir.
Ayse Kadin Câmii: Çelebi Sultan Mehmed'in kizi Ayse Hâtun yaptirmistir. Tek kubbeli sirin bir câmidir.
Sûle Çelebi Câmii: 1560 senesinde Sûle Çelebi tarafindan yaptirilmistir. Kirishane semtindedir.
Sitti Sultan Câmii: 1482'de Fâtih'in esi Sitti Sultan yaptirmistir. Devrin mîmârî özelliklerini aksettirir. Yaninda Merzifonlu Kara Mustafa Pasanin sarayi (konagi) bulunuyordu.
Mezitbey Câmii (Yesil Câmi): Mezitbey isimli bir kahraman yaptirmistir.Minâresi yesil çinilerle süslüdür.
Lari Çelebi Câmii: 1514'te Lari Çelebi tarafindan yaptirilmistir. Devrin bütün mîmârî özelliklerini tasir.
Kâdi Bedreddîn Câmii: 1530'da tek kubbeli olarak insâ edilmis ve depremlerde zarar görmüstür.
Saatli Medrese: Üç Serefeli Câminin avlusundadir. On besinci asirda Ikinci Murad Han tarafindan yaptirilmistir.
PeyklerMedresesi: On besinci asirda Fâtih Sultan Mehmed Han tarafindan yaptirilmistir. Iki renkli kapisi çok ilgi çekicidir.
Rüstem Pasa Kervansarayi: 1561'de Sadrâzam RüstemPasa tarafindan MîmarSinân'a yaptirilmistir.Kâgir ve iki katli 102 odali ve genis salonlu bir kervansaraydir.
Ayse Kadin Kervansarayi: On yedinci asirda Ekmekçioglu Ahmed Pasa tarafindan yaptirilmistir.Mîmarlari SedefkârMehmedAga ile Edirneli Haci Saban'dir. Tek katlidir. Mermer isçiligi çok kiymetlidir.
Ali Pasa Çarsisi: 1560'ta Hersekli SemizAli Pasa tarafindan Kânûnî Sultan Süleymân'in Babaeski'de yaptirdigi câmiye vakif olarak yaptirilmistir. Mîmar Sinân'in eseridir. Istanbul'daki Kapali Çarsiya benzer. 1992 yilinda çikan yanginla kullanilmaz haldedir.
Bedesten: Eski Câmi yanindadir. 1414'te Birinci Murad tarafindan yaptirilmistir.Konyali Mîmar Haci Alâeddîn'in eseridir.On sekizinci asra kadar önemli bir alis-veris merkeziydi. Hâlen kapali çarsi olarak kullanilir.
Tashan: Sokullu Mehmed Pasa, Mîmar Sinan'a yaptirmistir.
Darülhadîs: 1435'te Ikinci Murad tarafindan medrese olarak yapilmistir. Minâre ilâve edilerek câmi hâline getirilmistir. BalkanHarbinde Bulgarlar topçu atisi ile minâresini yiktilar. Câminin yanindaki türbelerde Ikinci Murad'in iki oglu ile Üçüncü Mustafa ile Üçüncü Ahmed'in çocuklarinin kabirleri vardir.
Darüttedris: 1574'te Selîmiye Câmii bahçesine Ikinci Selim yaptirmistir.MîmarSinân'in eseridir. 1935-1971 arasinda Arkeoloji Müzesi, 1971'den sonra Türk-Islâm eserleri müzesi olmustur.
Edirne Saray-i Hümâyunu (Yeni Saray): Osmanli devrinin Topkapi'dan sonraki en büyük sarayidir. Tunca Irmagi kenarindadir. On yedinci asirda bu sarayda yasayan nüfus 10 bin kisi idi.Zamanimiza ancak bir kismi gelebilmistir.
Eski Saray (Saray-i Atik): Birinci Murad tarafindan 1367'de yaptirilmistir. Eski askerlik idâresinin bulundugu arsada oldugu tahmin ediliyor.
Gâzi Mihal Köprüsü: Sehrin batisinda Tunca Nehri üzerindedir. Bizans döneminde yapilan kö pr üyü, 1420'de Gâzi Mihal Bey yeniden yapilircasina tâmir ettirmistir. Kö pr ü 766 m uzunlukta, 27 gözlü ve üç bölümlüdür. 1544'te Kânûnî Sultan Süleymân tarafindan ikinci kez tâmir ettirilmistir.
Saraçhâne Köprüsü: Sehrin kuzeybatisinda Tunca Nehri üzerinde, 1451'de devlet adamlarindanSehâbeddîn Pasa tarafindan yaptirilmistir. 120 m uzunlukta, 5 m genislikte, 11 ayakli ve 12 kemerlidir.
Bâyezîd Köprüsü: Bâyezîd külliyesi yakinindadir. 1488'de Ikinci Bâyezîd'in MîmârHayreddîn'e yaptirdigi zannedilmektedir.Üç gözlü, 34 m boyunda, 4.40 m genisliktedir.
Saray Köprüsü: Saray içinde, Tunca Nehri üzerindedir. Edirne'den Sarayiçi'ne geçilen tek kö pr üdür. 60 m uzunlugunda ve dört gözlüdür.
Uzun Köprü: Ergene Nehri üzerinde, Ikinci Murad Han tarafindan yaptirilmistir. 1392 m uzunlukta 5.5 m genisliktedir. 174 gözlüdür. Sultan Ikinci Abdülhamîd Han devrinde tâmir ettirilmistir. Uzunkö pr ü ilçesi ismini bu kö pr üden almaktadir.
Tahtakale Hamami: 1435'te Dârülhadîs Câmiine vakif olarak Sultan Ikinci Murad Han tarafindan yaptirilmistir.Tahtakale Mahallesinde olup,Edirne'nin en büyük hamamidir.
Sokullu Hamami: Çifte hamam olarak da bilinir. Üç Serefeli Câminin karsisindadir. Sokullu Mehmed Pasa tarafindan Mîmar Sinân'a yaptirilmistir. On altinci asir Türk sanatinin en önemli örneklerindendir.
Mesîre Yerleri: Edirne topraklarinda Meriç, Tunca ve Arda irmaklarinin birlestigi ve içinden Ergene, Kesan ve birçok çaylarin aktigi bir yer olmasi sebebiyle çok güzel mesîre yerleri ve ormanlik bölgeleri vardir.
Sögütlük: Ilin güney kesiminde yüksek agaçlarla kapli bir alandir. Edirne-Karaagaç karayolu üzerinde ve Meriç Irmagi kiyisindadir.
Sarayiçi: Edirne'ye 12 km uzaklikta sik agaçlarla süslü, çayirlik ve Tunca Irmaginin iki kolu arasinda bir yerdir. Kirkpinar güresleri burada yapilmaktadir.
Karaagaç: Sebze ve meyve bahçeleri ve sinekli içme suyuyla meshur bir yerdir.
Bülbül Adasi: Edirne-Karaagaç yolu üzerinde Tunca ile Meriç irmaklari arasinda bulunan bir adadir. Sebze ve meyve bahçeleriyle zengindir. Çok sayida bülbül vardir. Sabahlari bülbül sesleri etrâfi senlendirir. Sazan ve yayin baliklari da bulunur.
Kaplicalari: Edirne, kaplica ve içme suyu yönünden zengin degildir. Bilinenleri sunlardir:
Gülbaba Çamuru: Edirne'nin Gülbaba batakligi romatizma agrilarina iyi gelir.
Mercan Deresi Içmeleri: Kesan ilçesindedir. Mîde rahatsizliklarina iyi gelir.
Selîmiye Câmii: Tek kubbe ile dört minâresi olan câmi, Mîmâr Sinân'in en güzel eseridir. Gerçek bir sanat sâheseridir. Sultan Ikinci Selim devrinde 1569'da baslayip, 6 senede yapilmistir. Mermer islemeler ve Iznik çinileri câmiye ayri bir güzellik katar. Minâreleri üç serefelidir. Edirne denilince akla Selîmiye Câmii gelir. (Bkz.Selîmiye Câmii)
Üç Serefeli Câmi:Fâtih Sultan Mehmed'in babasi Ikinci SultanMurad tarafindan o zamanki Osmanli Devleti pâyitahti (baskenti)Edirne'de yapilan câmi 10 senede tamamlanmistir (1438-1448). Bu câmiye Izmir'in fethinde elde edilen ganîmetten 7 bin kese para harcanmistir.Mîmâri Kemâleddîn Efendidir. Bursa câmilerinden ayri bir plânla ortaya çikmistir.Câmi iç avlu, 18 sütun ve 21 kubbeli revak ile Istanbul BâyezîdCâmiine örnek teskil eder. Dört minâreden biri burmali, digeri çubuklu ve baklava, dördüncüsü dama gibi satrançli sekillerdedir. Baklavali denilen minârenin üç serefesine giden yollar ayridir.
Murâdiye Câmii: Ikinci Sultan Murad, Varna'da Haçli ordularini yenince Edirne'ye dönüste bir sükür ifâdesi olarak bu câmiyi yaptirdi.
Hicrî 839 (M.1435) senesinin 10 Muharrem günü ibâdete açildi.OrhanBeyin Bursa'da yaptirdigi câmi örnek alinmistir. Kalemkar isçiligi ve çinileri ile gerçek bir sâheserdir. Çinili ilk minâresi 1572 depreminde yikilmis ve 1754'te Birinci Mahmud çinisiz bugünkü tek serefeli minâreyi yaptirmistir.Câminin iki büyük kubbesinin arasinda bulunan kemer kalem islemeleriyle, duvarlar çiçek motifli çinilerle süslüdür.
Eski Câmi: Çelebi SultanMehmed devrinde, 1414 yilinda yapilmistir.Mîmâri,Konyali Haci Alâeddîn'dir.Yazilar sanat bakimindan çok degerlidir.Hâci BayramVelî hazretlerinin vaaz verdigi kürsü hâlen durmaktadir. 1748 yangini ve 1752 depreminden zarar görmüs olup Birinci Mahmud tâmir ettirmistir.Yanindaki bedesten câmiye vakif olarak yapilmistir.Osmanli mîmârisinin bütün özelliklerini tasir.
Sah Melek Câmii: 1429 da Sah MelekPasa tarafindan yaptirilan tek kubbeli ve tek minâreli bir câmidir. Çinileri fevkalâdedir.
Ikinci Bâyezîd Câmii: SultanIkinci Bâyezîd tarafindan 1488'de Mîmar Hayreddîn'e yaptirilmistir. Büyük bir câmidir. Dârüssifâsi vardir. Burada akil hastalari, su sesi, psikolojik telkin, mesgûliyet ve ilâçla tedâvi edilmistir.Câminin külliyesi 7 bölümdür.
Beylerbeyi Câmii: Rumeli Beylerbeyi Yûsuf Pasa tarafindan yaptirilmistir. Küçük bir câmidir. Içi kalem süslemeleriyle bezenmistir.
Defterdar Câmii: 1576'da Defterdar Mustafa Pasa tarafindan yaptirilmistir. 1572 depreminde kubbesi yikilmis ve 1872'de Haci Rûsen kubbe yerine çati yaptirmistir. Sonradan yeniden kubbe yapilmistir.
Yildirim Câmii:Edirne'de bulunan en eski câmidir. Yildirim Bâyezîd 1400 senesinde yaptirmistir. Dördüncü Haçli Seferinde yapilan bir katolik kilisesinin temelleri üzerine insâ edilmistir. Yanindaki Hasan Çelebi Sebili, en eski sebildir. Birinci Murad'in oglu Sehzâde Ahmed'in türbesi bu câmi yanindadir. 1878'de Ruslar câminin çinilerini ve mermerlerini sökmüslerdir. Yaninda imâret ve hamam vardir.
Seyh Çelebi Câmii: Mîmar Sinân'in eseridir. Minâresi yildirimla yikilmistir. Akustigi ve kubbe süslemeleri çok degerlidir.
Gâzi Mihal Bey Câmii: Gâzi Mihal Bey 1422'de yaptirmistir. Türbesi de buradadir. Imâret ve sadirvani vardir.
Süleymâniye Câmii: Kânûnî Sultan Süleymân Hanin vezirlerinden Süleymân Pasa yaptirmistir.Tunca Nehri kenarindadir.
Ayse Kadin Câmii: Çelebi Sultan Mehmed'in kizi Ayse Hâtun yaptirmistir. Tek kubbeli sirin bir câmidir.
Sûle Çelebi Câmii: 1560 senesinde Sûle Çelebi tarafindan yaptirilmistir. Kirishane semtindedir.
Sitti Sultan Câmii: 1482'de Fâtih'in esi Sitti Sultan yaptirmistir. Devrin mîmârî özelliklerini aksettirir. Yaninda Merzifonlu Kara Mustafa Pasanin sarayi (konagi) bulunuyordu.
Mezitbey Câmii (Yesil Câmi): Mezitbey isimli bir kahraman yaptirmistir.Minâresi yesil çinilerle süslüdür.
Lari Çelebi Câmii: 1514'te Lari Çelebi tarafindan yaptirilmistir. Devrin bütün mîmârî özelliklerini tasir.
Kâdi Bedreddîn Câmii: 1530'da tek kubbeli olarak insâ edilmis ve depremlerde zarar görmüstür.
Saatli Medrese: Üç Serefeli Câminin avlusundadir. On besinci asirda Ikinci Murad Han tarafindan yaptirilmistir.
PeyklerMedresesi: On besinci asirda Fâtih Sultan Mehmed Han tarafindan yaptirilmistir. Iki renkli kapisi çok ilgi çekicidir.
Rüstem Pasa Kervansarayi: 1561'de Sadrâzam RüstemPasa tarafindan MîmarSinân'a yaptirilmistir.Kâgir ve iki katli 102 odali ve genis salonlu bir kervansaraydir.
Ayse Kadin Kervansarayi: On yedinci asirda Ekmekçioglu Ahmed Pasa tarafindan yaptirilmistir.Mîmarlari SedefkârMehmedAga ile Edirneli Haci Saban'dir. Tek katlidir. Mermer isçiligi çok kiymetlidir.
Ali Pasa Çarsisi: 1560'ta Hersekli SemizAli Pasa tarafindan Kânûnî Sultan Süleymân'in Babaeski'de yaptirdigi câmiye vakif olarak yaptirilmistir. Mîmar Sinân'in eseridir. Istanbul'daki Kapali Çarsiya benzer. 1992 yilinda çikan yanginla kullanilmaz haldedir.
Bedesten: Eski Câmi yanindadir. 1414'te Birinci Murad tarafindan yaptirilmistir.Konyali Mîmar Haci Alâeddîn'in eseridir.On sekizinci asra kadar önemli bir alis-veris merkeziydi. Hâlen kapali çarsi olarak kullanilir.
Tashan: Sokullu Mehmed Pasa, Mîmar Sinan'a yaptirmistir.
Darülhadîs: 1435'te Ikinci Murad tarafindan medrese olarak yapilmistir. Minâre ilâve edilerek câmi hâline getirilmistir. BalkanHarbinde Bulgarlar topçu atisi ile minâresini yiktilar. Câminin yanindaki türbelerde Ikinci Murad'in iki oglu ile Üçüncü Mustafa ile Üçüncü Ahmed'in çocuklarinin kabirleri vardir.
Darüttedris: 1574'te Selîmiye Câmii bahçesine Ikinci Selim yaptirmistir.MîmarSinân'in eseridir. 1935-1971 arasinda Arkeoloji Müzesi, 1971'den sonra Türk-Islâm eserleri müzesi olmustur.
Edirne Saray-i Hümâyunu (Yeni Saray): Osmanli devrinin Topkapi'dan sonraki en büyük sarayidir. Tunca Irmagi kenarindadir. On yedinci asirda bu sarayda yasayan nüfus 10 bin kisi idi.Zamanimiza ancak bir kismi gelebilmistir.
Eski Saray (Saray-i Atik): Birinci Murad tarafindan 1367'de yaptirilmistir. Eski askerlik idâresinin bulundugu arsada oldugu tahmin ediliyor.
Gâzi Mihal Köprüsü: Sehrin batisinda Tunca Nehri üzerindedir. Bizans döneminde yapilan kö pr üyü, 1420'de Gâzi Mihal Bey yeniden yapilircasina tâmir ettirmistir. Kö pr ü 766 m uzunlukta, 27 gözlü ve üç bölümlüdür. 1544'te Kânûnî Sultan Süleymân tarafindan ikinci kez tâmir ettirilmistir.
Saraçhâne Köprüsü: Sehrin kuzeybatisinda Tunca Nehri üzerinde, 1451'de devlet adamlarindanSehâbeddîn Pasa tarafindan yaptirilmistir. 120 m uzunlukta, 5 m genislikte, 11 ayakli ve 12 kemerlidir.
Bâyezîd Köprüsü: Bâyezîd külliyesi yakinindadir. 1488'de Ikinci Bâyezîd'in MîmârHayreddîn'e yaptirdigi zannedilmektedir.Üç gözlü, 34 m boyunda, 4.40 m genisliktedir.
Saray Köprüsü: Saray içinde, Tunca Nehri üzerindedir. Edirne'den Sarayiçi'ne geçilen tek kö pr üdür. 60 m uzunlugunda ve dört gözlüdür.
Uzun Köprü: Ergene Nehri üzerinde, Ikinci Murad Han tarafindan yaptirilmistir. 1392 m uzunlukta 5.5 m genisliktedir. 174 gözlüdür. Sultan Ikinci Abdülhamîd Han devrinde tâmir ettirilmistir. Uzunkö pr ü ilçesi ismini bu kö pr üden almaktadir.
Tahtakale Hamami: 1435'te Dârülhadîs Câmiine vakif olarak Sultan Ikinci Murad Han tarafindan yaptirilmistir.Tahtakale Mahallesinde olup,Edirne'nin en büyük hamamidir.
Sokullu Hamami: Çifte hamam olarak da bilinir. Üç Serefeli Câminin karsisindadir. Sokullu Mehmed Pasa tarafindan Mîmar Sinân'a yaptirilmistir. On altinci asir Türk sanatinin en önemli örneklerindendir.
Mesîre Yerleri: Edirne topraklarinda Meriç, Tunca ve Arda irmaklarinin birlestigi ve içinden Ergene, Kesan ve birçok çaylarin aktigi bir yer olmasi sebebiyle çok güzel mesîre yerleri ve ormanlik bölgeleri vardir.
Sögütlük: Ilin güney kesiminde yüksek agaçlarla kapli bir alandir. Edirne-Karaagaç karayolu üzerinde ve Meriç Irmagi kiyisindadir.
Sarayiçi: Edirne'ye 12 km uzaklikta sik agaçlarla süslü, çayirlik ve Tunca Irmaginin iki kolu arasinda bir yerdir. Kirkpinar güresleri burada yapilmaktadir.
Karaagaç: Sebze ve meyve bahçeleri ve sinekli içme suyuyla meshur bir yerdir.
Bülbül Adasi: Edirne-Karaagaç yolu üzerinde Tunca ile Meriç irmaklari arasinda bulunan bir adadir. Sebze ve meyve bahçeleriyle zengindir. Çok sayida bülbül vardir. Sabahlari bülbül sesleri etrâfi senlendirir. Sazan ve yayin baliklari da bulunur.
Kaplicalari: Edirne, kaplica ve içme suyu yönünden zengin degildir. Bilinenleri sunlardir:
Gülbaba Çamuru: Edirne'nin Gülbaba batakligi romatizma agrilarina iyi gelir.
Mercan Deresi Içmeleri: Kesan ilçesindedir. Mîde rahatsizliklarina iyi gelir.