Tunceli Tarihi Tunceli Resimleri
TUNCELİ'NİN TARİHİ YERLERİ
Tunceli tabiî ve târihî güzelliklerin kucaklastigi sirin bir ilimizdir. Kis sporlari, her mevsim avlanmaya müsait hayvanlari, vâdilerinde soguk ve berrak sulari ve çaglayanlari ile Dogu Anadolu'nun Isviçre'sidir. Bu sayisiz imkânlara ragmen turizm alt yapi tesisleri yoktur. Organizasyon noksanligi ve ulasim zorlugu yüzünden turizm hiç gelismemistir. Baslica târihî eserleri sunlardir:
Eski Câmi: Çemisgezek ilçesinde Selçuklular zamâninda yapilmistir. Tas isçiligi çok güzeldir.
Yalmaniye Câmii: Çemisgezek ilçesinde, Tîmûr Han zamaninda Tâceddin Yalman tarafindan yaptirilmistir. Yapim târihi kesin belli degildir. Sonradan yapilan tamirler ve ekler belirgin bir sekildedir. Sâdece câminin ana giris kapisi ilk yapisini koruyabilmistir. Selçuklu ile Osmanli mîmârisi arasinda geçis dönemi eseridir. Penceresi üzerinde bulunan, halk tarafindan kiymetli-tas adi verilen oymatas paha biçilmeyen târihi bir eserdir.
Elti Hâtun Câmii: Mazgirt ilçesinde 1252'de Elti Hâtun adina yapilmistir. Genelde sâde bir câmidir. Elektrik tesisati çekilirken kitâbesi tahrip edilmistir. Câmi çevresinde bulunan taslardan câminin külliyesi oldugu tahmin edilmektedir. Ayrica Elti Hâtun adina yapilmis bir de kümbet vardir.
Baysungur Câmii: Pertek ilçesinde kalenin eteginde yer alir. 1572'de Pertek Beyi Baysungur tarafindan yaptirilmistir. Taç kapi ve mihrabin tas isçiligi çok güzeldir. Yukari Câmi olarak da bilinir.
Çelebi Ali Câmii: Pertek ilçesinde 1570 senesinde yaptirilmistir. Kesme ve moloz tastandir. Câminin bati duvarinda eyvanli çesme, onun yaninda da minâre vardir. Tek kubbeli bir câmidir.
Sagman Câmii: Pertek ilçesinin Sagman köyündedir. 1555'te Selçuklulardan Keyhüsrev Beyin oglu Sâlih Bey tarafindan yaptirildigi tahmin edilmektedir. Tek kubbelidir.
Eski eserler:
Bagin Kalesi: Mazgirt ilçesi Faraç köyündedir. Asurlulardan kalmadir. Çivi yazili sütun vardir.
Pertek Kalesi: Pertek'te kayalik bir tepe üzerindedir. Selçuklular yapmis, Osmanlilar tâmir etmistir. Hâlid bin Velid hazretleri tarafindan fethedilen kale, Hicrî 19 yilinda tâmir edilmis, kapisinin üstündeki Karakus heykeli kaldirilarak yerine Arabî bir kitâbe konulmustur. Kale, Selçuklulardan sonra Osmanlilar tarafindan tâmir ettirilmistir. Güney cephesinde yontma taslar arasina kirmizi sert tuglalar konmus, aralarina mâvi çiniler yerlestirilmistir. Kale içinde sarniç ve binâ harâbeleri vardir. Kale güneyinde Murâd Nehri kenarinda yüksek kayalar üzerinde Pertek Beylerine âit binâlar vardir. Çocikli adi verilen çinili adalar Mengüç Beylerine âittir. Sagman Kalesi: Pertek'in 15 km uzagindadir. 1555'te sancak beyi Sâlih Bey yaptirmistir. Mazgirt Kalesi: Selçuklulardan kalmadir. Kaleye bir magaradan girilir. Magara önünde 40 merdiven vardir. Surlarin bir kismi yikilmistir. Içinde bir yel degirmeni bulunur ve bu degirmen tahrip olmustur.
Târihî köprüler içinde Çemisgezek, Pertek veMazgirt ilçelerinde Selçuklu ve Osmanlilardan kalma köprü kalintilari vardir.
Pertek-Til (Korluca) Köyü Hani: Sultan Murâd Han tarafindan Bagdat Seferi sirasinda yapilmistir. Mazgirt-Ürik köyüne vakfedilmistir. Ibrâhim Pasa Sarayi: Pertektedir. Dervis hücreleri: Çemisgezek'tedir. Sarp kayalara oyulmustur.
Mesire yerleri: Tunceli'de Munzur Vâdisi disinda Mercan Vâdisi boylari ve Tunceli-Erzincan karayolu çevresi tamâmiyle mesire yeridir. Baslica mesire yerleri sunlardir:
Munzur Vâdisi Millî Parki: Tunceli-Ovacik arasinda uzanan Munzur Vâdisi “Millî Park” olarak îlân edilmistir. Bu vâdinin tabiî güzelligi essiz güzelliktedir. Munzur Suyundan ise bol ve çesitli alabalik çikarilir. Çevresi av hayvanlari ve bu gibi su kaynaklari ile doludur. Ayi, kurt, vasak, tilki, su samuru, sansar, porsuk, sincap, tavsan, dag keçisi, geyik ve iki bin çesit kus vardir. Nehirlerinde 14 çesit alabalik kaynasir. Dag tepelerinde bir yazdan öteki yaza kar ve buz ulasan bir beldedir. Köpüklü sularinda, sarp yamaçlarinda vahsi bir güzellik gizlidir. Kekligi meshur olup, türkülere geçmistir. Dört mevsim ayri güzelligi vardir. Vâdiler ilkbahar ve yazin yemyesildir. Kisin kar kalinligi genellikle 150 cm civârindadir.
Karagöl Çaglayani: Tunceli-Pülümür arasinda mesire yeridir. Dereova Çaglayani: Nazimiye'dedir. Manzarasi çok güzel bir mesire yeridir. Mercan Vâdisi ve Çaglayan: Dereova bucagindadir. Ormanyolu Çayi: Çemisgezek'tedir. Keban Baraj Gölü: Kenarlari çok güzel manzaralarla süslüdür. Harçik Vâdisi; Tahar Vâdisi; Kirk Gözeler: Munzur Nehrinin çiktigi yerdir.
Içmeler ve kaplicalar: Tunceli'de çok sayida içme ve kaplica vardir. Fakat bunlarin çogunda tesis yoktur. Küçük bölümünde ise, bölge halki tarafindan yapilmis küçük tesisler vardir.
Mazgirt Kaplicasi: Mazgirt ilçesinin Bagin köyündedir. Tedâvi için basit bir havuz, konaklama için de küçük bir motel vardir. Kaplica suyu içme olarak, karaciger ve safra kesesi hastaliklarina iyi gelir. Metabolizma rahatsizliklarinda, banyo olarak damarlari genisletir, romatizma, nevralji ve kadin hastaliklarina faydalidir.
Eski Câmi: Çemisgezek ilçesinde Selçuklular zamâninda yapilmistir. Tas isçiligi çok güzeldir.
Yalmaniye Câmii: Çemisgezek ilçesinde, Tîmûr Han zamaninda Tâceddin Yalman tarafindan yaptirilmistir. Yapim târihi kesin belli degildir. Sonradan yapilan tamirler ve ekler belirgin bir sekildedir. Sâdece câminin ana giris kapisi ilk yapisini koruyabilmistir. Selçuklu ile Osmanli mîmârisi arasinda geçis dönemi eseridir. Penceresi üzerinde bulunan, halk tarafindan kiymetli-tas adi verilen oymatas paha biçilmeyen târihi bir eserdir.
Elti Hâtun Câmii: Mazgirt ilçesinde 1252'de Elti Hâtun adina yapilmistir. Genelde sâde bir câmidir. Elektrik tesisati çekilirken kitâbesi tahrip edilmistir. Câmi çevresinde bulunan taslardan câminin külliyesi oldugu tahmin edilmektedir. Ayrica Elti Hâtun adina yapilmis bir de kümbet vardir.
Baysungur Câmii: Pertek ilçesinde kalenin eteginde yer alir. 1572'de Pertek Beyi Baysungur tarafindan yaptirilmistir. Taç kapi ve mihrabin tas isçiligi çok güzeldir. Yukari Câmi olarak da bilinir.
Çelebi Ali Câmii: Pertek ilçesinde 1570 senesinde yaptirilmistir. Kesme ve moloz tastandir. Câminin bati duvarinda eyvanli çesme, onun yaninda da minâre vardir. Tek kubbeli bir câmidir.
Sagman Câmii: Pertek ilçesinin Sagman köyündedir. 1555'te Selçuklulardan Keyhüsrev Beyin oglu Sâlih Bey tarafindan yaptirildigi tahmin edilmektedir. Tek kubbelidir.
Eski eserler:
Bagin Kalesi: Mazgirt ilçesi Faraç köyündedir. Asurlulardan kalmadir. Çivi yazili sütun vardir.
Pertek Kalesi: Pertek'te kayalik bir tepe üzerindedir. Selçuklular yapmis, Osmanlilar tâmir etmistir. Hâlid bin Velid hazretleri tarafindan fethedilen kale, Hicrî 19 yilinda tâmir edilmis, kapisinin üstündeki Karakus heykeli kaldirilarak yerine Arabî bir kitâbe konulmustur. Kale, Selçuklulardan sonra Osmanlilar tarafindan tâmir ettirilmistir. Güney cephesinde yontma taslar arasina kirmizi sert tuglalar konmus, aralarina mâvi çiniler yerlestirilmistir. Kale içinde sarniç ve binâ harâbeleri vardir. Kale güneyinde Murâd Nehri kenarinda yüksek kayalar üzerinde Pertek Beylerine âit binâlar vardir. Çocikli adi verilen çinili adalar Mengüç Beylerine âittir. Sagman Kalesi: Pertek'in 15 km uzagindadir. 1555'te sancak beyi Sâlih Bey yaptirmistir. Mazgirt Kalesi: Selçuklulardan kalmadir. Kaleye bir magaradan girilir. Magara önünde 40 merdiven vardir. Surlarin bir kismi yikilmistir. Içinde bir yel degirmeni bulunur ve bu degirmen tahrip olmustur.
Târihî köprüler içinde Çemisgezek, Pertek veMazgirt ilçelerinde Selçuklu ve Osmanlilardan kalma köprü kalintilari vardir.
Pertek-Til (Korluca) Köyü Hani: Sultan Murâd Han tarafindan Bagdat Seferi sirasinda yapilmistir. Mazgirt-Ürik köyüne vakfedilmistir. Ibrâhim Pasa Sarayi: Pertektedir. Dervis hücreleri: Çemisgezek'tedir. Sarp kayalara oyulmustur.
Mesire yerleri: Tunceli'de Munzur Vâdisi disinda Mercan Vâdisi boylari ve Tunceli-Erzincan karayolu çevresi tamâmiyle mesire yeridir. Baslica mesire yerleri sunlardir:
Munzur Vâdisi Millî Parki: Tunceli-Ovacik arasinda uzanan Munzur Vâdisi “Millî Park” olarak îlân edilmistir. Bu vâdinin tabiî güzelligi essiz güzelliktedir. Munzur Suyundan ise bol ve çesitli alabalik çikarilir. Çevresi av hayvanlari ve bu gibi su kaynaklari ile doludur. Ayi, kurt, vasak, tilki, su samuru, sansar, porsuk, sincap, tavsan, dag keçisi, geyik ve iki bin çesit kus vardir. Nehirlerinde 14 çesit alabalik kaynasir. Dag tepelerinde bir yazdan öteki yaza kar ve buz ulasan bir beldedir. Köpüklü sularinda, sarp yamaçlarinda vahsi bir güzellik gizlidir. Kekligi meshur olup, türkülere geçmistir. Dört mevsim ayri güzelligi vardir. Vâdiler ilkbahar ve yazin yemyesildir. Kisin kar kalinligi genellikle 150 cm civârindadir.
Karagöl Çaglayani: Tunceli-Pülümür arasinda mesire yeridir. Dereova Çaglayani: Nazimiye'dedir. Manzarasi çok güzel bir mesire yeridir. Mercan Vâdisi ve Çaglayan: Dereova bucagindadir. Ormanyolu Çayi: Çemisgezek'tedir. Keban Baraj Gölü: Kenarlari çok güzel manzaralarla süslüdür. Harçik Vâdisi; Tahar Vâdisi; Kirk Gözeler: Munzur Nehrinin çiktigi yerdir.
Içmeler ve kaplicalar: Tunceli'de çok sayida içme ve kaplica vardir. Fakat bunlarin çogunda tesis yoktur. Küçük bölümünde ise, bölge halki tarafindan yapilmis küçük tesisler vardir.
Mazgirt Kaplicasi: Mazgirt ilçesinin Bagin köyündedir. Tedâvi için basit bir havuz, konaklama için de küçük bir motel vardir. Kaplica suyu içme olarak, karaciger ve safra kesesi hastaliklarina iyi gelir. Metabolizma rahatsizliklarinda, banyo olarak damarlari genisletir, romatizma, nevralji ve kadin hastaliklarina faydalidir.